Uống vitamin B6 thường xuyên sẽ bị nghiện bệnh thần kinh. Việc ngừng uống thuốc có thể khó khăn không kém cai nghiện ma túy. Sử dụng vitamin A quá liều dẫn đến hói đầu, xuất huyết… tiếc rằng thực tế không ít người vẫn lạm dụng “thần dược” này.

Cơ thể thiếu vitamin và các thành phần vi khoáng có thể dẫn đến những hậu quả tai hại thuốc trị vết thương. Thiếu vitamin E và lutein gây rối loạn thị lực; thiếu kẽm – rối loại khứu giác. Thiếu hụt vitamin B12 giảm trí nhớ và trầm cảm; nồng độ quá thấp magiê và koenzym Q10 – dẫn đến suy tim; thiếu hụt số lượng vitamin D và canxin gây loãng xương. Trái lại thiên hướng dễ mắc bệnh viêm nhiễm có thể là hiệu ứng thiếu selen và thiết sắt. Liệu uống vitamin có thể bảo vệ cơ thể trước mọi nguy cơ?

Các thực phẩm giàu vitamin D (nguồn ảnh: internet)

Quả bom vitamin

Mùa đông nhiều người thường uống đủ loại vitamin. Trong khi không có chứng bệnh hoặc tình trạng sức khỏe nào con người thiếu cả đại gia đình vitamin. Tất nhiên có những nhân tố gia tăng nhu cầu một số loại, thí dụ chế độ dinh dưỡng không hợp lý, các bệnh mạn tính, phụ nữ trong thời gian mang thai, tuy nhiên không bao giờ có thể rơi vào tình trạng thiếu tất cả các loại vitamin và khoáng chất.

Mặc dù vậy, mặt hàng vitamin hỗn hợp (multivitamin) vẫn được ưu chuộng  nhất. Chúng ta thường mua chúng như thực phẩm chức năng.

'Bởi không phải là thuốc, không nhà sản xuất nào có nghĩa vụ phải đăng ký  hoặc phân tích tác dụng phụ của chúng. Trong khi thực tế vẫn xảy ra'  GS. DS Jaroslaw Woron, giám đốc Trung tâm Dược học Lâm sàng (Đại học Y Warszawa) khẳng định. Nhà khoa học Ba Lan nói thêm, những sản phẩm này có thể tác động tiêu cực đến hệ miễn dịch hoặc gây độc hại.

Cần phải nhớ rằng, việc cơ thể hấp thụ vitamin tổng hợp kém hơn nhiều so với vitamin tự nhiên. Vì thế việc áp dụng thực đơn hợp lý có thể có lợi hơn nhiều so với uống vitamin. Vitamin tổng hợp cũng buộc thận và gan phải làm việc quá tải và làm thay đổi quá trình chuyển hóa nước và điện giải của cơ thể.

Cơ thể hấp thụ vitamin tổng hợp kém hơn nhiều so với vitamin tự nhiên (nguồn ảnh: internet)

Ai cần vitamin?

Theo những nghiên cứu tại Vương quốc Anh, trong vòng 15 năm qua, vì chúng ta uống nhiều nước cam, nước chanh và ăn nhiều cà chua hơn thời gian trước đó, nên cũng gia tăng mức tiêu thụ canxi, kali, vitamin C và vitamin B6. Cùng lúc chúng ta cung cấp cho lượng đồng, kẽm, iốt và magiê.

'Các sản phẩm tân dược magiê rất phổ biến nhưng cần lưu ý mua loại nào. Hàm lượng magiê của sản phẩm không quan trọng, vấn đề là cơ thể hấp thụ được bao nhiêu' GS. BS Woron khuyến cáo.

Có những tình huống nhu cầu vitamin của cơ thể tăng cao. Phụ nữ đòi hỏi lượng vitamin 30% cao hơn bình thường và liều gấp đôi một số nguyên tố vi khoáng. Cơ thể phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai trước khi có bầu có thể thiếu vitamin B6 và B12. Tuy nhiên cần phải lưu ý, sử dụng vitamin quá liều có thể nguy hiểm đối với thai nhi. Vì thế tốt nhất chỉ nên uống thuốc theo chỉ dẫn của thầy thuốc. Tiếc rằng thực tế chỉ khoảng 30% phụ nữ mang thai tham khảo ý kiến bác sĩ phụ khoa trong khi uống vitamin.

Chị em chỉ nên uống thuốc theo chỉ dẫn của thầy thuốc (ảnh minh họa)

Hai mặt của thần dược

Việc sử dụng một số loại thuốc cũng có thể làm cơ thể gia tăng nhu cầu khoáng chất và vitamin. Các loại thuốc tẩy giun sán giảm thiểu dự trữ kali và magiê trong cơ thể; các thuốc giảm béo – giảm thiểu các vitamin A, D, E, K.

Các thuốc giảm đau làm gia tăng nhu cầu vitamin C, sử dụng các loại thuốc hỗ trợ điều trị đau dạ dày và viêm đại tràng – làm gia tăng nhu cầu canxi, sắt, kẽm, vitamin B12 và axit folic.

Liệu pháp kháng sinh có thể cần sự hỗ trợ của vitamin C và vitamin B7. Khi sử dụng các loại thuốc an thần cần bổ sung vitamin B12; và nên bổ sung axit folic, canxi, vitamin B2, B6 và B7 – trường hợp uống thuốc chống động kinh.

Phụ nữ uống viên ngừa thai hormone sẽ bị gia tăng nguy cơ thiếu hụt axit folic, magiê, kẽm, vitamin B2, B6, B12 và vitamin C bệnh thần kinh.